Gebyra for vatn, avløp, feiing, renovasjon og slam vert berekna ut frå kva det kostar kommunen å yte tenestene. For feiing, renovasjon og slam er det etablert interkommunale samarbeid og ein har små forskjellar i årsgebyra mellom kommunane som er med i samarbeidet.
For vatn og avløp får ein større forskjellar fordi kostnadane er heilt ulike i forhold til det abonnentgrunnlaget ein har i den enkelte kommune. Haram kommune har mellom anna få abonnentar i forhold til lengda på det kommunale vassleidningsnettet, noko som er med på å gi vesentleg høgare vassgebyr enn det ein hadde i Ålesund. For avløp har ein ikkje desse forskjellane, og avløpsgebyret får i staden ein liten nedgang samanlikna med 2023.
Vassgebyret var også vesentleg høgare i Haram før kommunesamanslåinga enn for dei fleste av dei andre kommunane ein slo seg saman med. Dette medførte at årsgebyret for vatn frå 2019 til 2020 om lag vart halvert. Etter kommunedelinga vert dette snudd, og sjølv med ein gjennomsnittleg årleg auke i Ålesundsperioden med ca. 7,5 %, vil vassgebyra no bli meir enn dobla i forhold til 2023.
Samanliknar ein 2024 med 2019 vil ein då ha hatt ein gjennomsnittleg årleg auke på ca. 7 %. I berekningane er det lagt til grunn årsgebyret for ein bustad med 120 m2 bruksareal. Dette tilsvarer det grunnlaget som kommunane vert samanlikna på gjennom årleg rapportering til KOSTRA (Kommune og stat-rapportering).
Illustrasjonen viser korleis årsgebyret for vatn har endra seg frå 2019. Årsgebyra er oppgitt ekskl. mva. og gjeld for ein bustad med 120 m2 bruksareal.
Avløpsgebyret i Haram var før kommunesamanslåinga lågare enn i dei kommunane ein slo seg saman med. I 2019 vart årsgebyret sett ned fordi tenesta nokre år tidlegare hadde gått med overskot. Slike overskot vert sett av på bundne fond og må førast tilbake til tenesta seinast i løpet av 5 år. Dette skjedde i 2019, der avsette midlar var med på å finansiere kostnadane med tenesta. Årsgebyret i 2019 var då kunstig lågt og ein fekk ein vesentleg auke på ca. 45 % ved kommunesamanslåinga i 2020.
Etter kommunedelinga vil årsgebyret for avløp gå litt ned. I Ålesundsperioden har avløpsgebyra auka med ca. 8 % årleg i gjennomsnitt fram til 2023, medan ein no vil få ein nedgang på ca. 13 %. Samanliknar ein 2024 med 2019 vil ein då ha hatt ein gjennomsnittleg årleg auke på knapt 10 %. I berekningane er det også her lagt til grunn årsgebyret for ein bustad med 120 m2 bruksareal.
Illustrasjonen viser korleis årsgebyret for avløp har endra seg frå 2019. Den stipla linja i 2019 viser kor mykje høgare gebyret om lag måtte ha vore for å dekke kostnadane utan bruk av fond. Årsgebyra er oppgitt ekskl. mva. og gjeld for ein bustad med 120 m2 bruksareal.